یکی از شهرهای مهم و باستانی ایران شهر زیبای اردبیل است. همان گونه که میدانید این شهر در شمال غربی کشور، مرکز استان اردبیل است. این شهر زیبا و تاریخی در ارتفاع ۱۵۰۰ متری از سطح دریا در میان دشتی با نام اردبیل قرار دارد. اردبیل نامی اوستایی بهمعنای شهر مقدس است. در واقع با توجه به اسناد و مدارک، آثار باستانی و تاریخی به جا مانده از دوران های گوناگون گذشته می توان گفت شهر اردبیل، شهر باستانی قدمتی بالغ بر سه هزار سال دارد، قرار گرفتن اردبیل در حاشیه جاده ابریشم در گذشته تاریخ پر اهمیتی را به خود دیده است. بر اساس نظر برخی باستانشناسان تمدن و سکونت در این شهر به ۶ هزار سال پیش از میلاد میرسد. محوطههای باستانشناسی و آثار کشف شده در این شهر گواهی بر قدمت دیرینه این منطقه در طول تاریخ است. این شهر در طول تاریخ گذرگاه کاروانهای تجاری و نظامی متعددی بوده و همین امر سبب احداث آثار و بناهای تاریخی بسیاری همچون کاروانسراها در این شهر شده است. یکی دیگر از علت های اهمیت تاریخی اردبیل این است که زادگاه سر حلقه سلسله صفویه بوده است و چند تن از پادشاهان ایران در این شهر سکونت کردهاند. در این بخش از گفتار به معرفی برخی از جاذبههای گردشگری اردبیل میپردازیم.
شهر یری
وسعت شهر یری به 400 هکتار می رسد که نزدیکی مشگین شهر است، که از سه قسمت دژ نظامی، معبد و قوشا تپه تشکیل میشود. 1450 سال قدمت قلعه و معبد است، و قوشا تپه به هفت هزار سال پیش از میلاد میرسد. بیش از ۳۰۰ سنگافراشت با ارتفاعهای مختلف در این شهر وجود دارد که بهشکلهای انسانی بدون دهان ساخته شدهاند. با توجه به کشفیات باستانشناسی این منطقه برای اولین بار قدمت سکونت بشر در اردبیل به دوره مس میرسد که نشاندهنده آن است که شهر اردبیل یک منطقه باستانی با تاریخ بسیار طولانی است.
کاروانسرای سنگی
صائین یا کاروانسرای عباسی یکی دیگر از آثار تاریخی شهر اردبیل می باشد که در فهرست آثار ملی ایران نیز به ثبت رسیده است، همان گونه که گفته شد اردبیل در کنار جاده باستانی ابریشم قرار دارد و به همین دلیل دارای کاروانسراهای زیادی است. کاروانسرای سنگی صائین یکی از زیباترین آنها است که در ۱۵ کیلومتری جاده سراب قرار دارد. وجود کاروانسراهای متعدد بیانگر رونق اقتصادی این منطقه در گذشته است. کاروانسرای سنگی صائین از مهمترین کاروانسراهای تاریخی این شهر است که قدمت آن به دوره صفویه میرسد.
تپه نادری
تپه نادری آخرین اثر ثبت شده در دوره پهلوی است که گفته میشود که به دستور نادر شاه افشار سربازان تا با مشتهای خود تپهای بسازند تا بتواند بر بلندای آن برای سربازان سخنرانی کند. بیشتر سفالهای کشف شده از تپه نادری بدون لعاب، ساده و متعلق به دوره اسلامی است. این تپه تاریخی در سه کیلومتری جاده اردبیل به تبریز قرار دارد. .
دریاچه شورابیل
شهر اردبیل نه تنها از نظر تاریخی بسیار حائز اهمیت است و دارای آثار تاریخی و باستانی بسیار زیادی می باشد بلکه از نظر طبیعت گردی هم بسیار مورد توجه گردشگران و مسافران قرار دارد. استان اردبیل دارای یکی از زیباترین مناظر طبیعی در کشور ایران است و به همین دلیل می تواند مقصد اصلی برای افرادی که قصد طبیعت گردی دارند باشد. دریاچه شورابیل از جاذبههای طبیعی اردبیل است که قدمت آن بیش از دریاچه ارومیه است. این دریاچه در داخل شهر اردبیل در خیابان دانشگاه قرار دارد و دارای امکانات تفریحی، ورزشی و فرهنگی بسیاری است. این دریاچه از مناطق شکار ممنوع اردبیل است که به منطقه نمونه گردشگری شورابیل تبدیل خواهد شد. دریاچه شورابیل یکی از زیباترین دریاچه های ایران است و افرادی که به هنر عکاسی علاقه دارند میتوانند در کنار این دریاچه عکس های بسیار زیبایی را به ثبت برسانند.
رودخانه بالیقلو چای
از دیگر مکان های طبیعی زیبا که در استان اردبیل است میتوان به رودخانه بالیقلو چای يا رودخانه ماهیدار اشاره کرد. این رودخانه زیبا از کوه سبلان سرچشمه میگیرد و از شهر اردبیل میگذرد و به رودخانه قرهسو میریزد. جریان آب این رودخانه کشاورزی را در بیشترین مناطق روستایی اردبیل رونق داده است. همان گونه که از نام این رودخانه پیدا است، دارای ماهی های مختلفی می باشد و ماهیگیری هم یکی از سرگرمی هایی است که گردشگران پس از بازدید از این رودخانه زیبا میتوانند به آن مبادرت کنند.
جنگل فندقلو
یکی دیگر جاذبه های طبیعی استان اردبیل جنگل زیبا و منحصر به فرد فندقلو است این جنگل با داشتن درختانی خاص، بسیار مورد توجه گردشگران و مسافرانی که قصد طبیعت گردی دارند، قرار گرفته است .قدمت جنگل فندقلو به چند میلیون سال قبل باز میگردد جنگل فندقلو جنگل فندقلو دارای درختان مختلف میوه مانند فندق، سیب وحشی، گوجه سبز، ازگیل ، به، تمشک و توت فرنگی است و از جاذبههای طبیعی اردبیل به شمار میرود.
دریاچه نئور
دریاچه نئور بزرگترین دریاچه طبیعی اردبیل است که یکی از بزرگترین دریاچههای آب شیرین کشور نیز محسوب میشود. عمق دریاچه تا ۱۳ متر میرسد و وسعت آن بیش از ۲۰۰ هکتار است. این دریاچه بهعنوان یک منطقه حفاظتشده زیست محیطی، تحت نظارت سازمان حفاظت محیط زیست است و اهمیتهای زیستگاهی، اکوتوریستی، زنبورداری، کشاورزی و دامداری دارد. این دریاچه یکی از از منابع طبیعی بسیار مهم در استان اردبیل به شمار می رود و از اهمیت بسیار زیادی برای حفظ و نگهداری گونه های جانوری در منطقه برخوردار است.
گردنه حیران
یکی از زیباترین و باشکوه ترین گردشگاه های طبیعی ایران گردنه حیران است که در میان دو استان اردبیل و گیلان قرار دارد طبیعت بسیار زیبای این منطقه باعث شده است که به یکی از مقاصد گردشگری طبیعت گردان تبدیل گردد و هر سال هزاران نفر از عاشقانه طبیعت به این منطقه می روند تا از مناظر زیبای آن بازدید کنند. جنگل فندقلو در میان گردنه حیران قرار دارد و تله كابين حيران در میان این جنگل از دیگر دیدنیهای این منطقه است. این تلهکابین از استانداردترین ایستگاههای موجود در تلهکابینهای کشور است.
پیست اسکی آلوارس
بزرگترین پیست اسکس ایران پیست اسکی آلوارس در ایران محسوب میشود، بسیار منحصربهفرد و خاص است. این پیست در دامنههای مرتفع سبلان و در نزدیکی روستایی با همین نام واقع شده است که بسیار مورد توجه اسکی بازان کشور قرار گرفته است.