جاذبه های گردشگری زنجان

گنبد سلطانیه

گنبد سلطانیه یکی از میراث جهانی یونسکو، سومین گنبد بزرگ جهان پس از گنبد سانتا ماریا و گنبد ایاصوفیه و بزرگترین گنبد آجری جهان است.

حمام حاج داداش

یکی از قدیمی ترین بناهای زنجان، حمام حاج داداش در مجموعه بازار زنجان واقع شده است. این حمام صدساله دارای گنبدی است که بر روی چهار ستون سنگی قرار دارد که توسط استادان سنگ ‌تراش همدان تراشیده شده است. حمام حاج داداش پس از بازسازی و تغییرات جزئی در ساختار اولیه به رستوران سنتی تبدیل شد.

رختشورخانه

رخت شور خانه در محله عباسقلی قدیمی شهر واقع شده است و در سال 1317 شمسی توسط شهردار وقت شهر علی اکبر توفیقی برای تامین امکانات زنان شهر ساخته شده است. یک فضای بسته برای شستن لباس هایشان. این بنای دوران قاجار (1785-1925) تماماً از آجر و سنگ ساخته شده است. این مکان از دو قسمت بخش مدیریت و رختشور خانه تشکیل شده است. محله مدیریتی از یک ساختمان مسکونی و یک حیاط با درختان و گل ها تشکیل شده است. ورودی در قسمت شمالی حیاط ساختمان مسکونی را به رختشور خانه متصل می کند. رختشور خانه زنجان دارای یک خزینه به طول 17 متر و عرض 11.5 متر است، اتاقی با حوض آب گرم بزرگ که سقفی به ارتفاع 8 متر دارد. یک سکوی تراس مانند درست رو به روی اتاق رختشویی ساخته شده است، جایی که مدیر خانه شستشو می ‌نشیند و بر تجارت نظارت می ‌کند. قنات (سیستم مدیریت آب زیرزمینی) در مجاورت آب رختشور خانه را تامین می کرد. این مکان تاریخی دیدنی زنجان در سال 1377 به موزه مردم شناسی تبدیل شد.

پل میربها

پل میربهاء الدین یا پل قدیمی، قدیمی ترین و بزرگ ترین پل ایستاده بر روی رودخانه زنجان (زنجان رود) است که در دوره قاجار (1785-1925) توسط تاجری از همین شهر ساخته شده است.  این پل آجری ۱۰۰ متر طول و ۷ متر عرض دارد. بلندترین نقطه پل 11 متر است و از آب فاصله دارد. پل دارای یک طاق میانی بزرگ با دو طاق کوچکتر در طرفین است. این پل در سال ۱۳۵۶ به عنوان میراث ملی به ثبت رسید.

منطقه حفاظت شده سهرین

غزال ایرانی (Gazella subgutturosa) یکی از مهم ترین گونه های جهان با پراکندگی گسترده در ایران است که بیشترین تعداد این گونه در ایران مربوط به غزال های دشت سهرین در منطقه حفاظت شده سرخ آباد در استان زنجان است.

کروانسرای سنگی

کاروانسرای سنگی یک کاروانسرای سلسله صفویه واقع در شهر زنجان است. دارای چهار ایوان و حجره های آن در یک طبقه قرار دارد. سقف کاروانسرا طاقدار است. استفاده از سنگ به عنوان مصالح اصلی در بنا، باعث شده که کاروانسرا به کاروانسرای سنگی معروف شود. این بنای سنگی با قدمت 400 سال، بقایای ال‌ شکل از یک کاروانسرا با 10 طاق فرش ‌دار است که رو به روی ردیفی از میزها قرار دارد. کاروانسرای سنگی در سال ۱۳۷۷ توسط سازمان میراث فرهنگی کشور در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.

مسجد جامع زنجان

این مسجد در بافت قدیمی شهر واقع شده است که به دستور عبدالله میرزا دارا فرزند فتحعلی شاه قاجار ساخته شده است. منابع موجود نیز از این بنا به عنوان مسجد سید و مدرسه سید یاد کرده اند. بنای اولیه مسجد مربوط به نیمه اول قرن سیزدهم در دوره پهلوی است. هنگامی که خیابان در امتداد ضلع شمالی مسجد ساخته شد، ورودی آن تغییر یافت و دهلیز پشت ایوان شمالی تخریب شد. پیش از آن، دسترسی به حیاط از طریق دهلیز و دو دالان در کنار ایوان انجام می ‌شد، در حالی که اکنون ورود مستقیم به آن امکان پذیر است. از طریق ایوان شمالی همزمان با انجام این تغییرات، دو مناره در دو طرف سردر تا سال 1959 بنا بود و استفاده می شد. در این سال، دو مناره بار دیگر بازسازی شد و یک سالن مطالعه و کتابخانه به بنا اضافه گردید. حیاط مسجد دارای گلزارهای وسیع و سرسبزی بود که سرپرستان آن در حدود سال 1961 آن را برداشتند تا از نفوذ بیشتر رطوبت به داخل ساختمان جلوگیری کنند. بعداً در سال 1989 گلزارها به میزان محدودی احیا شدند. در سال‌ های اخیر، حجره‌ های اطراف حیاط و ایوان شمالی و شرقی توسط سازمان میراث فرهنگی ایران مرمت و بخش‌ هایی از کاشی کاری‌ های فروریخته بنا بازسازی شده است. این مسجد شامل چهار ایوان در دو طرف یک صحن باز بزرگ است. در شرق و غرب صحن، شانزده اتاق وجود دارد که به موازات یکدیگر قرار دارند. رو به جنوب اتاق های بیشتری قرار دارد که به عنوان محل اقامت دانشجویان الهیات مورد استفاده قرار می گیرد. این اتاق‌ ها دارای سقف ‌های طاق ‌دار هستند که با کاشی کاری‌ های هنری تزئین شده‌ اند. مسجد دارای چهار محراب یا نمازخانه شب است که هر کدام دارای یک منبر هستند.

منزل ذوالفقاری

عمارت ذوالفقاری بنایی دوران قاجاریه (1785-1925) است که در دل بافت قدیمی زنجان قرار دارد. این بنا مانند خانه‌ های سنتی ایرانی دارای اندرونی (داخلی) است که محل خصوصی زنان و خدمتکاران بوده است، بیرون که یشتر محل‌ های عمومی بوده مورد استفاده مردان بوده است و خادمان در آن محل زندگی می کردند. مجموعه ای از تونل ها در طبقه همکف عمارت و زیرزمین زمانی اندرونی، بیرونی و محله های اداری را به هم متصل می کرد. این سازه ترکیبی از طرح های متقارن ایرانی و معماری اروپایی تشکیل شده است. این بنا دارای چاه نورانی هشت ضلعی گنبدی شکل است که به کوشک (کلاه فرنگی) معروف است. سقف تمامی اتاق های سازه دارای طرح های هندسی و نقش و نگار های ایرانی و اسلامی است. کاشی کاری به سبک قاجار در طبقه همکف دارای طرح معروف نیلوفر است. پنجره های دوقلوی استفاده شده در سرتاسر ساختمان دارای تزئینات شیشه ای رنگی هستند که جلوه ای بسیار دیدنی را به وجود آورد اند. در سال 2009، این عمارت به موزه مردم شناسی زنجان تبدیل شد و اکنون نمک کاران کشف شده در معدن چهرآباد را در خود جای داده است. عمارت ذوالفقاری در سال 1375 به عنوان میراث ملی نیز به ثبت رسید.